Krahasimi i karakteristikave në Islam me Krishtërimin
Karakteristika
Islami
Krishtërimi
1. Pastërtia e monoteizmit
Monoteizëm i pastër, absolut: Doktrina e Teuhidit (njëshmëria absolute e Allahut) është themeli dhe thelbi, pa personifikim, mishërim, bij, apo partnerë. Alllahu është i lartësuar përtej atributeve të krijimit.
Doktrina e Trinitetit dhe mishërimit: Besimi në një Zot në tre persona (Ati, Biri, Shpirti i Shenjtë), dhe mishërimi i Zotit në personin e Krishtit (Jezusit). Muslimanët e konsiderojnë këtë një largim nga monoteizmi i pastër.
2. Ruajtja e tekstit
Kurani është i ruajtur: Teksti hyjnor (Kurani) është i mbrojtur nga Allahu prej ndryshimeve dhe shtrembërimeve gjatë shekujve, i transmetuar shpesh (mutawatir) me shkrim dhe recitim që nga koha e Profetit.
Tekste të ndryshme dhe origjinaliteti: Katër ungjijtë (dhe të tjerë) janë shkruar nga duart e njeriut shumë kohë pasi Jezusi u ngrit. Ekzistojnë ndryshime historike në versione, dorëshkrime dhe rrëfime në lidhje me ngjarjet dhe doktrinën.
3. Gjithëpërfshirja e legjislacionit dhe sistemit të Zekatit
Një sistem gjithëpërfshirës i jetës: Islami është një sistem i plotë i jetës, shtetit dhe metodologjisë, duke përfshirë legjislacion të saktë për qeverisjen, ekonominë, marrëdhëniet ndërkombëtare dhe etikën. Zekati është një shtyllë thelbësore: Një sistem financiar i detyrueshëm që siguron solidaritet social dhe lufton sistematikisht varfërinë.
Ndarja e fesë nga shteti dhe aspekti shpirtëror: Krishtërimi historikisht është fokusuar në aspektet shpirtërore dhe morale personale. Sistemet moderne ligjore dhe financiare shpesh janë laike ose të pavarura nga kisha. Bamirësia është vullnetare: Donacionet (të dhjetat) janë akte vullnetare dhe të rekomanduara, jo një detyrë e detyrueshme financiare me shtylla specifike.
4. Mrekullia shkencore dhe legjislative
Mrekulli e ripërtërirë: Kurani i Shenjtë është mrekullor në elokuencën e tij gjuhësore dhe përfshin shenja shkencore dhe legjislative që përputhen me zbulimet moderne, duke treguar burimin e tij hyjnor.
Tekste letrare dhe historike: Tekstet e krishtera zakonisht lexohen dhe kuptohen si letërsi simbolike, rrëfime historike ose reflektime teologjike. Nuk ka pretendime për mrekulli shkencore në të njëjtin model ose sfidë të paraqitur në Kuran.
5. Integrimi shpirtëror dhe etik
Bilanci gjithëpërfshirës: Islami arrin një ekuilibër ideal midis kërkesave të shpirtit dhe trupit, adhurimit dhe punës, kësaj jete dhe jetës së përtejme. Ai refuzon manastirizmin e tepruar dhe urdhëron punën dhe ndërtimin e tokës.
Fokusi në spiritualitet dhe manastirizëm: Krishtërimi historikisht ka dëshmuar një fokus të madh në manastirizëm, beqari dhe asketizëm absolut nga jeta e kësaj bote (si në Katolicizëm dhe Ortodoksi), gjë që çoi në ndarjen e fesë nga jeta praktike në disa kontekste.
6. Qartësia e doktrinës dhe mungesa e priftërisë
Qartësia e doktrinës dhe mungesa e priftërisë: Besimi është i qartë dhe i drejtpërdrejtë (besimi në Allahun, engjëjt e Tij, librat e Tij, të dërguarit e Tij...). Marrëdhënia është e drejtpërdrejtë midis adhuruesit dhe Zotit të tij. Nuk ka klasë priftërore ndërmjetëse midis Krijuesit dhe krijimit.
Kompleksiteti dhe priftëria: Krishtërimi përmban disa komplekse teologjike të paqarta (si mëkati origjinal, shëlbimi, misteri i Trinitetit) që kërkojnë interpretim kishtar. Priftëria (priftërinjtë dhe murgjit) luan një rol ndërmjetësimi në falje dhe rituale.
7. Universaliteti i mesazhit dhe përjetësia
Një mesazh final, universal: Islami u drejtohet të gjithë njerëzimit në çdo kohë dhe vend (duke shfuqizuar mesazhet e mëparshme), duke ofruar zgjidhje për të gjitha epokat dhe kombet.
Mesazhe të kufizuara në kohë dhe hapësirë: Mesazhi origjinal i Jezusit iu drejtua Bijve të Izraelit. Format aktuale të krishterimit janë lidhur historikisht me kulturën perëndimore dhe nuk e konsiderojnë veten shfuqizuese të ligjeve të mëparshme në të njëjtin koncept islam.
8. Koncepti i profetësisë dhe profetëve
Nderimi i të gjithë profetëve: Islami urdhëron besimin në të gjithë profetët dhe të dërguarit pa dallim, dhe i lartëson ata mbi papërsosmëritë dhe mëkatet e përmendura në shkrimet e mëparshme.
Pikëpamja për profetët e mëparshëm dhe Jezusin: Teurati (Dhiata e Vjetër) ndonjëherë përshkruan profetë të caktuar në një mënyrë të papërshtatshme. Krishtërimi fokusohet më shumë në hyjninë e Jezusit sesa në profetësinë e tij, duke e bërë atë Zot dhe shëlbues, jo thjesht një profet dhe i dërguar.
9. Fitra (Dispozita natyrore), Racionaliteti dhe Lehtësia
Feja e Fitras (Dispozita natyrore), Racionalitetit dhe Lehtësisë: Rregullat islame përputhen me natyrën njerëzore dhe arsye të shëndoshë (pastërtia, ndalimi i alkoolit, bixhozit dhe fajdes). Feja është lehtësi, jo vështirësi.
Besime metafizike të vështira: Disa besime të krishtera si "mëkati origjinal" dhe "shëlbimi" (Zoti që kryqëzon Veten) konsiderohen të palogjikshme dhe në kundërshtim me natyrën njerëzore nga një perspektivë islame.
10. Qartësia në adhurim dhe zbatim praktik
Qartësia në adhurim dhe zbatim praktik: Pesë shtyllat e Islamit janë të qarta dhe të drejtpërdrejta (lutja, agjërimi, zekati, haxhi) dhe ndodhin çdo ditë dhe çdo vit, duke lehtësuar zbatimin praktik.
Rituale të ndryshme dhe komplekse: Adhurimi dhe ritualet ndryshojnë shumë midis denominacioneve; disa mbështeten në mistere të ndërlikuara kishtare (siç janë Eukaristia dhe rrëfimi) dhe kërkojnë një ndërmjetës kishtar për kryerjen e tyre.